dat dit aantal momenteel wat hoger ligt.
Het water is helder en plantenrijk geworden.
De vis is in dit water schuw en voorzichtig.
Er wordt dan ook meer van de sportvisser
gevraagd. De beloning kan echter groot zijn
want het Volkerak-Zoommeer herbergt baarzen
van meer dan 50 centimeter, snoeken groter
dan 130 centimeter en snoekbaarzen tot 110
centimeter. Wat dat betreft blijft het een
uniek sportviswater met internationale allure.
Om op het Volkerak-Zoommeer te kunnen
vissen, heb je een VISpas nodig. Sportvissers
die tot twee snoekbaarzen per dag mee willen
nemen voor eigen consumptie, hebben op
dit water een zogenaamde snoekbaarsonttrekkingsvergunning
nodig. Dit is uniek in
Nederland en vloeit voort uit de afspraken
tussen de sport- en beroepsvisserij om structureel vangsten te registreren zodat op basis
van vangsten en inspanningen het visserijbeheer
bijgestuurd kan worden.
Voorwaarde
voor het verkrijgen van deze vergunning is
dat een registratiekaart wordt ingevuld
van alle vangsten en onttrekkingen van
snoekbaars, baars en snoek. Hiermee ontstaat
een volledig beeld van de onttrekking van
snoekbaars door de sportvisserij. De afgelopen
jaren bedroeg dit 1.500 tot 2.000 kg per jaar.
Daarnaast geeft dit een goede indicatie van de
vangkans van roofvis en de lengte-frequentie
van snoekbaars door de jaren heen.
De toename van de quaggamossel zorgt voor een toename van het doorzicht.
Controle, handhaving en sanctionering
Naast de controles van de Nederlandse
Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) vanuit
de Visserijwet en de Omgevingsdienst
Zuid-Holland Zuid vanuit de Wet Natuurbescherming
hebben de Vereniging van
Beroepsvissers en Sportvisserij ZWN afgesproken om ook aanvullend controles uit te
voeren op de sport- en beroepsvisserij.
Zo zijn er regelmatig onaangekondigde
controles waarbij zowel sport- als beroepsvissers
worden gecontroleerd door BOA’s
van Sportvisserij ZWN. Deze controles
worden uit eigen middelen van beide
verenigingen bekostigd. De twee beroepsvissers
die ’s winters met de zegen vissen,
zijn verplicht om dit de dag voorafgaand aan
de visserij te melden bij Sportvisserij ZWN.
In een aanvullende overeenkomst vangstenregistratie
en controle visserij zijn sancties
vastgesteld indien afspraken niet worden
nagekomen. Naast de wettelijke sanctionering
vanuit de Visserijwet betreft dit bijvoorbeeld
boetes en een voortijdig einde van het
visseizoen voor het betreffende visserijbedrijf.
In het steeds helderder wordende water van het Volkerak-Zoommeer neemt de biomassa van de vis af, maar is de conditie van individuele vissen erg goed. Visstandsonderzoek
De tot april 2018 geldende quota van brasem
en snoekbaars waren voornamelijk gebaseerd
op gegevens uit een visstandsonderzoek van
2008. In 2017 hebben de Vereniging van Beroepsvissers en Sportvisserij ZWN adviesbureau ATKB opdracht gegeven om een
uitgebreid onderzoek naar de visstand uit te
voeren. De uitvoeringsperiode en methodiek
kwamen zoveel mogelijk overeen met het
onderzoek uit 2008 en andere voorgaande
bemonsteringen.
Doel van het onderzoek was
het verkrijgen van een representatief beeld
van de actuele visstand om aanvullend op de
vangstenregistraties de duurzaam oogstbare
producties van brasem en snoekbaars – de
soorten die met de zegen worden gevangen
en waar zowel sport- als beroepsvisserij een
belang in hebben – vast te stellen.
Op grond van het onderzoek wordt het
gemiddelde visbestand op het Volkerak-Zoommeer
geschat op 209 kilogram per
hectare en 1.078 stuks per hectare. In 2008
was dit nog 311 kilogram respectievelijk 454
stuks per hectare. De biomassa is grofweg
met 30 procent gedaald.
De visbiomassa bestaat vooral uit brasem
(77 procent), snoekbaars (8 procent) en
blankvoorn (6 procent). Op basis van aantallen
bestaat het bestand voornamelijk uit blankvoorn (43 procent), baars (28 procent),
snoekbaars (10 procent) en brasem (7 procent).
In totaal zijn maar liefst 28 vissoorten – exclusief
hybrides – aangetroffen. Wat opvalt is dat het
visbestand in de lengteklasse 26-40 centimeter
slechts 1,9 kilogram per hectare bedroeg, in
tegenstelling tot de 17,7 kilogram per hectare
van 2008. De gevangen brasem was groot
(voornamelijk 45-67 cm) en van een bovengemiddelde,
zeer goede conditie. De conditie
van brasem is daarbij duidelijk beter dan in
2008, wat duidt op goede leefomstandigheden
voor deze grote brasems. De reproductie van
brasem was echter net als in 2008 slecht te
noemen.
De visstand bevindt zich ruim boven het
theoretisch dragend vermogen van circa
110-120 kg/hectare, zoals dat op basis van
fosfaatconcentraties kan worden berekend.
Dit is mogelijk doordat een aanzienlijk deel
van de visstand benthivoor is en nog profiteert
van een relatief voedselrijke bodem afkomstig
uit de meer voedselrijke periode met een
voedselkringloop die redelijk autonoom
functioneert. Deze situatie is eindig. Verwacht
mag worden dat de visbiomassa op termijn
verder af zal nemen.
De brasempopulatie is de afgelopen jaren sterk afgenomen en bestaat vooral nog uit volwassen exemplaren.
Ontwikkelingen Volkerak-Zoommeer
Het afgelopen decennium is de waterkwaliteit
van het Volkerak-Zoommeer behoorlijk
veranderd. Na 2008 is het doorzicht sterk
toegenomen van gemiddeld 1,3 naar 2,4 meter.
De belangrijkste oorzaak hiervoor is de enorme
toename van de quaggamossel (Dreissena
bugensis). Tevens zijn de totaalfosfaatconcentraties
sinds 2010 fors gedaald, wat uiteraard
ook gevolgen heeft voor de recrutering en
(vis)productie.
Expertgroep
De Vereniging van Beroepsvissers en
Sportvisserij ZWN hebben een groep met visstand- en visserijexperts bijeen geroepen om onafhankelijk advies te geven over het te voeren visserijbeheer voor de komende vijf jaar. Deze expertgroep heeft de visserijpartijen van een advies voorzien over de quota voor
brasem en snoekbaars. Daarnaast zijn
aanbevelingen gedaan voor verdere verduurzaming
van de visserij op het Volkerak-Zoommeer.
Aangezien er de afgelopen zeven jaar geen
goede jaarklassen brasem zijn gevormd en het
huidige brasembestand voornamelijk bestaat
uit grote en naar verwachting behoorlijk oude
exemplaren, heeft de expertgroep geadviseerd
om terughoudend om te gaan met de
onttrekking van brasem. Geadviseerd is om
een fors lager quotum vast te stellen dan
volgens de duurzaam oogstbare productie
mogelijk zou zijn.
Daarnaast is geadviseerd
om vanwege de lage recrutering en zeer
geringe doorgroei naar grote brasem ‘vinger
aan de pols’ beheer toe te passen en jaarlijks
de vangsten en visserijinspanningen goed te
monitoren en indien nodig tussentijds
maatregelen te treffen.
Zowel sport- als beroepsvissers zijn op grond van het visplan verplicht snoekbaarzen groter dan 70 centimeter terug te zetten
Nieuw visplan
Naar aanleiding van de registraties van de sporten
beroepsvisserij, het visstandonderzoek en
het advies van de expertgroep hebben de
Vereniging van Beroepsvissers en Sportvisserij
ZWN een nieuw visplan opgesteld welke
loopt van december 2018 t/m oktober 2023.
De belangrijkste afspraak uit dit visplan is
een dalend brasemquotum van 95 ton in het
seizoen 2018/2019 naar 55 ton in 2022/2023
(minus 10 ton per jaar).
Daarnaast wordt op
basis van de registraties en ontwikkelingen
jaarlijks beoordeeld of verdere bijstelling
nodig is. Gezien de veranderingen in het
watersysteem, is de afspraak gemaakt om
over vijf jaar wederom een uitgebreid visstand-
onderzoek
uit te voeren. Aanvullende afspraken
over snoekbaars en de fuikenvisserij zijn op
moment van schrijven van dit artikel nog
onderwerp van gesprek.
Transparantie visserij en communicatie
Sportvisserij ZWN en de Vereniging van
Beroepsvissers zetten zich vanaf 2017 extra in
om de visserij op het Volkerak-Zoommeer
transparanter te maken voor de buitenwereld.
Op de website van Sportvisserij ZWN is
daarom een pagina ingericht waarop zoveel
mogelijk informatie te vinden is over de
visgebieden, visseizoenen, visserijvaartuigen
en overige regels en voorwaarden die gelden
voor de sport- en beroepsvisserij. Op deze
manier is veel onduidelijkheid over wie
waar en wanneer mag vissen verdwenen en
worden de ‘ogen en oren’ van sportvissers
beter ingezet
om stroperij aan te pakken.
Sportvissers en andere gebruikers kunnen
vermeende overtredingen melden via
www.meldpuntvisstroperij.nl. Sportvisserij
ZWN zoekt vervolgens samen met andere opsporingsinstanties uit of de geconstateerde
activiteit toegestaan is of niet. Indien dit
niet het geval is, zal door een of meerdere
opsporingsinstanties onderzoek worden
ingesteld.
Klik
hier voor de volledige rapportage van het visstandonderzoek.
(Bron: Visionair)